Gelenek değişmedi: ilk ziyaret KKTC ve Azerbaycan’a

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanlığının yeni döneminde ilk yurt dışı ziyaretini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) gerçekleştirmesinin ardından resmi temaslarda bulunmak üzere KKTC’den doğrudan Azerbaycan’a gelmesi sembolik bir anlam ötesinde Türkiye’nin yeni dönemde izleyeceği dış politika için önemli ip uçları içermektedir.  Cumhurbaşkanı Erdoğan, eşi Emine Erdoğan ve beraberindeki heyet Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından Gülistan Sarayı’nda onuruna verilen akşam yemeğine katıldı. Bugün de iki lider birlikte basın açıklaması yaparak dün dünyaya müttefik olduklarını beyan ettiler. Heyette Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ve MIT başkanı İbrahim Kalın ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun yer aldı. Türkiye’nin Azerbaycan’la ilişkileri çok boyutlu ve stratejik düzeydedir. Yoğun şekilde devam eden karşılıklı üst düzey ziyaretler, ilişkilerin arkasındaki en önemli itici güçtür. İki ülke devlet yetkililerinin göreve geldikten sonra veya sembolik önemi haiz gelişmelerin ardından diğer ülkeyi öncelikli olarak ziyaret etmeleri şeklinde bir gelenek yerleşmiştir. Tarihsel süreç içinde Azerbaycan, Türkiye açısından hep öncellikli konumda olmuştur. Ortak tarih ve medeniyetten beslenen “Bir millet, iki devlet, bir yumruk” ilkesi ile hareket eden Azerbaycan ile Türkiye arasında diğer alanlarda olduğu gibi kültürel alanda da yoğun bir işbirliği bulunmaktadır. Azerbaycan –Türkiye kültürel iş birliği iki ülke arsındaki ikili işbirliği ve Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında işbirliği olmak üzere iki eksende ele almak gerekmektedir. Türkiye – Azerbaycan Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in Türkiye ve Azerbaycan için kullandığı “bir millet, iki devlet” sözleri ilişkilerde temel prensip olmuş, ilişkilerin seyri bu ilke çerçevesinde yürümüştür. Temelleri bu şekilde sağlam atılan Türkiye-Azerbaycan ilişkileri Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve sayın Recep Tayyip Erdoğan gayretleriyle müttefiklik düzeyine çıkarılmıştır. Bu ilişkileri şekillendiren önemli unsurlardan biri de kuşkusuz doğalgaz alanındaki işbirliği olmuştur. Şahdeniz 2 yatağından çıkarılan doğal gazın Türkiye ve Avrupa’ya iletilmesini sağlayan, Güney Kafkasya Boru Hattı, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı’ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru inşa edilmesi iki ülke arasındaki ilişkileri stratejik boyuta taşımıştır. Böylece ilişkilerini stratejik müttefiklik üzerinde kuran Türkiye ile Azerbaycan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, TANAP, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattı gibi projelere imza atarak ilişkilerini planlanan projelerle güçlendirmişlerdir. Türkiye – Azerbaycan ilişkilerinin son aşaması ise 44 gün süren 2. Karabağ savaşı ve sonrası dönemdir. Bu dönem Türkiye-Azerbaycan ilişkilerine stratejik derinlik kazanarak iki ülke arasındaki işbirliği düzeyi zirveye taşımıştır. İki ülke ilişkisinde âdete “bir millet, tek devlet gibi hareket eden iki devlet” prensibi hayat bulmuştur. İkinci Karabağ Savaşı sürecinde Türkiye ve Türk halkı Azerbaycan’a en üst düzeyde ve en yüksek sesle siyasi ve manevi destek vermiştir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Azerbaycan yalnız değildir.”, Dönemin Dışişleri Bakanı Mevüt Çavuşoğlu’nun “Uluslararası toplum bir şey yapmak istiyorsa Ermenistan’ı derhal Azerbaycan topraklarından çeksin. Azerbaycan isterse destek vermekten çekinmeyiz” şeklindeki açıklamaları, başta Dışişleri Bakanı ve Milli Savunma Bakanı olmak üzere Türkiye’den Azerbaycan’a gerçekleştirilen üst düzey ziyaretler üçüncü güçlerin bu savaşa müdahil olmasını engellemiştir. Zafer sonrası Erdoğan ve Aliyev, 15 Haziran 2021’de Şuşa’da “Şuşa Beyannamesi”ni imzalayarak iki ülke arasındaki ilişkileri daha üst düzeye çıkarmış ve kardeş ülkeleri stratejik müttefik ülke haline getirmiştir Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 28 Mayıs seçimlerinde galip çıkarak yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesi ardından ilk ziyaretini KKTC ve Azerbaycan’a ziyaretim sembolik anlamdan öte bugüne kadar yapılmış işbirliğinin teyidi ve bundan sonra yapılacak işbirliği alanlarının ilanı hükmündedir. Bu ziyaret kalabalık bir heyetle yapılması bir taraftan Türkiye’de yeni bakanlar kabinesinde yer alan bakanların Azerbaycan’daki mevkidaşlarıyla tanışmaları yanında iki kardeş ülke arasında yeni bakış açısıyla ortak işbirliği alanlarının tespiti yönünde de önem arz etmektedir. Bu ziyaret Türkiye’nin dış politikasında Azerbaycan’ın ilk sırada yer aldığı, Azerbaycan’ın öncellikleri Türkiye’nin önceliği olduğunun tüm dünyaya ilanı anlamına gelmektedir.

Bu Yazı İçin Ne Düşünüyorsun?

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  1. Prof. Dr. Mehmet Yuce GuncelBursa Gelenek değişmedi: ilk ziyaret KKTC ve Azerbaycan’a için yorumda bulun

    Gelenek değişmedi: ilk ziyaret KKTC ve Azerbaycan’a için henüz bir yorumda bulunulmamış! Hemen üst alanda bulunan formu kullanarak Gelenek değişmedi: ilk ziyaret KKTC ve Azerbaycan’a için ilk yorumu yapabilirsin.